Proposals Over Informatie Gesproken

Proposals

Deze pagina biedt een overzicht van de geselecteerde voorstellen die zijn ingediend als onderdeel van onze call for proposals. De focus ligt op het versterken van de informatierelatie tussen overheid en burger, een belangrijk onderwerp binnen onze maatschappelijke coalitie. Het doel van deze voorstellen is om concrete oplossingen te bieden voor vraagstukken zoals transparantie, digitale inclusie en rechtvaardige besluitvorming.

Wij werken samen met maatschappelijke partners aan deze uitdagingen, en de ingediende projecten zijn ontworpen om direct bij te dragen aan een open, transparante en eerlijke informatierelatie tussen de overheid en de samenleving. Lees verder om meer te ontdekken over de initiatieven die onze coalitie ondersteunt en hoe deze projecten bijdragen aan het manifest van een betere informatierelatie.

2025

‍De acht toegekende voorstellen (in alfabetische volgorde):
‍
• Al voor digitale inclusie in de lokale democratie
   Avans Hogeschool – dr. Ben Kokkeler
‍
• Beschikkingen in Beeld
   Tilburg University – Johan Wolswinkel

• Klem in het systeem. Informatieplichten voor multiprobleem huishoudens
   Instituut Maatschappelijke Innovatie – Guido Enthoven

• Lokale Verbindingen
        Waag Futurelab – Tessel van Leeuwen

• Over Begrip en Wantrouwen: Samen werken aan een gelijkwaardige informatierelatie tussen burgers en overheid
   Universiteit Twente – Roel Lutkenhaus

• Society-in-the-Loop: van verkenning, via versterking, naar verankering en verbreding van inclusieve data geïnformeerde dienstverlening voor inwoners
   Universiteit Utrecht – Erna Ruijer

• Transformatie  naar een responsieve overheid: een blauwdruk vanuit het Vorderingenoverzicht Rijk
   TU Delft – Maike Klip-Veltman

‍• Van een reactieve naar een proactieve overheid: ruimte voor proactieve dienstverlening in de AVG en de Awb
   Universiteit Leiden – dr. Fatma Çapkurt
‍‍

2024

In 2024 is een selectie gemaakt van elf projecten die bijdragen aan het verbeteren van de informatierelatie tussen overheid en burger. Deze voorstellen worden gefinancierd met een budget van 400.000 euro en moeten dit jaar gerealiseerd worden. Lees hier de geselecteerde voorstellen, ontdek de resultaten en bekijk de interviews over de impact van deze initiatieven!

Burgers leveren vaak persoonlijke data aan zonder te weten wat ermee gebeurt

Burgers leveren vaak persoonlijke gegevens aan om toegang te krijgen tot voorzieningen zoals huisvesting of sociale diensten. Vooral mensen in een kwetsbare positie ervaren hierbij weinig grip op wat er met hun data gebeurt. Om meer inzicht te krijgen in deze problematiek onderzocht Waag Futurelab, samen met burgers, hoe datadeling in de woningsector plaatsvindt en welke publieke standaarden kunnen bijdragen aan meer transparantie, bescherming en controle. In dit interview lichten Danny Lämmerhirt en zijn collega-onderzoekers de aanpak en bevindingen toe.
Lees hier meer over het proposal

Naar een gelijkwaardige informatierelatie tussen burger en overheid bij geautomatiseerde bestuurlijke besluitvorming

Van toeslagen tot vergunningen: steeds vaker gebruiken overheden algoritmes om beslissingen te nemen met een impact op burgers. Toch snapt bijna niemand hoe zo’n besluit precies tot stand komt. Dat moet beter, vond het onderzoeksteam aan de Universiteit Utrecht onder leiding van hoogleraar staatsrecht Jurgen Goossens.
Lees hier meer over het proposal

Transparante algoritmen: van black box naar vijf sterren

Veel overheidsbesluiten worden genomen met algoritmes, vaak zonder dat duidelijk is hoe die werken. AI-ethicus Mike Lensink ontwikkelde met steun van Over Informatie Gesproken een praktische toolkit én 5-sterrenmodel om transparantie stap voor stap te verbeteren.
Lees hier meer over het proposal

Woo-Cultuur in beeld

In dit project ontwikkelen we een product voor ambtenaren en journalisten om de verschillende belangen en gezichtspunten rondom een Woo-verzoek inzichtelijk te maken. De vertraging die nu optreedt in het toegankelijk maken van informatie kan namelijk toegeschreven worden aan technische, organisatorische en culturele aspecten.

Maatschappelijke baten van transparantie

Open overheidsinformatie levert de maatschappij veel op. Toch is er vaak meer aandacht voor de kostenkant van openbaarheid. De batenkant is onvoldoende overzichtelijk in kaart gebracht. Dit onderzoeksproject kijkt naar de maatschappelijke baten: op diverse domeinen, en met zowel algemene analyses als illustrerende voorbeelden. De uitkomsten worden breed gedeeld en zullen bijdragen aan een betere informatierelatie tussen overheid en burger.
Lees hier meer over het proposal

Roadmap

In welke mate sluit de state of the art in informatievoorziening rond algoritmische profilering aan bij a) de informatiebehoeften van burgers en b) geldende juridische verplichtingen.
Lees hier meer over het proposal

Society-in-the-Loop: Programming the Algorithmic Social Contract

Dit onderzoek test de society-in-the-loop benadering via een living lab, voortbouwend op een eerdere samenwerking in Utrecht Overvecht. Het nieuwe lab sluit aan bij het open planproces van de gemeente en maakt gebruik van een digital twin voor het sociaal domein, die eind 2024 gereed is.
Lees hier meer over het proposal

Gedragen gedragsbeleid voor de omgang met desinformatie

Er is een perceptiekloof tussen overheid en burgers waarin de overheid minder geneigd is de regie te pakken dan de burger van haar lijkt te verwachten. Dit onderzoek wil in kaart brengen van de opvattingen over desinformatie onder beleidsmakers en relevante organisaties uit het maatschappelijk middenveld.
Lees hier meer over het proposal